ห้องเรียนอัจฉริยะ หรือที่เรียกกันว่า Smart Classroom เป็นหนึ่งในการนำเครื่องมือแห่งศตวรรษที่ 21 มาปรับใช้ให้เหมาะสมกับวงการศึกษาไทย ซึ่งการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 (21st Century Content) เป็นการบูรณาการความรู้ต่าง ๆ ด้วยวิธีการที่หลากหลาย ผู้เรียนกับผู้สอนสามารถโต้ตอบเกี่ยวกับสิ่งที่เรียนรู้ผ่านกันได้
โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT) เข้ามาช่วยเป็นเครื่องมือในการอำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ รวมทั้งมีการเรียนรู้ทักษะชีวิตในด้านต่าง ๆ เพิ่มเติมด้วย ได้แก่ [1]
1. ความสามารถในการคิด เป็นการฝึกทักษะการคิดเชิงวิเคราะห์ สังเคราะห์ สร้างสรรค์ อย่างมีวิจารณญาณและเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การสร้างความรู้เพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคม
2. ความสามารถในการสื่อสาร เป็นการแสดงความรู้สึก ความคิด การแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร
การเจรจาต่อรอง การสื่อสารเพื่อลดความขัดแย้ง และเลือกที่จะรับหรือไม่รับข้อมูลข่าวสาร ด้วยการรู้เท่าทันสื่อ และคำนึงถึงผลกระทบต่อตนเองและสังคม
3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต เป็นทักษะในการนำกระบวนการต่าง ๆ ไปใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน โดยมาจากการเรียนรู้ด้วยตัวเอง การเรียนรู้ที่ต่อเนื่อง การทำงานร่วมกับผู้อื่น การอยู่ร่วมกันในสังคมด้วยการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล การบริหารจัดการความขัดแย้งและปัญหาต่าง ๆ อย่างเหมาะสม รวมทั้งการปรับตัวให้ทันต่อสถานการณ์และการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม
4. ความสามารถในการแก้ปัญหา เป็นทักษะในการแก้ปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นได้อย่างเหมาะสมและถูกต้อง โดยอยู่บนพื้นฐานของเหตุผล คุณธรรม และข้อมูลสารสนเทศ เข้าใจเรื่องการเปลี่ยนแปลงที่มีความสัมพันธ์กันในสังคม แสวงหาความรู้ และประยุกต์ความรู้มาใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหา โดยคำนึงถึงผลกระทบต่อตนเอง ผู้อื่น สังคม และสิ่งแวดล้อม
5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี เป็นทักษะในการเลือกใช้เทคโนโลยีด้านต่าง ๆ เพื่อพัฒนาตนเองและสังคมในด้านการเรียนรู้ การทำงาน การแก้ปัญหา ความถูกต้อง เหมาะสม และมีคุณธรรม
ทักษะความสามารถในการใช้เทคโนโลยีเป็นหนึ่งใน 5 ทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ที่สำคัญ เนื่องจากความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยีด้านการสื่อสารและดิจิทัลได้เข้ามามีบทบาทในการเรียนการสอนในชั้นเรียนคู่ขนานไปกับที่ผู้เรียนได้ใช้การสื่อสารดิจิทัลในการหาความรู้นอกห้องเรียนเช่นกัน
ยกระดับประสบการณ์การเรียนรู้ผ่าน Smart Classroom
สำหรับ Smart Classroom นั้น เป็นการปรับใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ พร้อมกับอุปกรณ์เข้ามาช่วยในการเรียนการสอนได้อย่างเหมาะสม สามารถใช้ได้ทั้งการเรียนระบบออนไลน์และออฟไลน์ เพื่อสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ให้ผู้เรียน [2] โดยมีองค์ประกอบสำคัญคือ ผู้สอนที่มีหน้าที่ในการช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลข่าวสารหรืออำนวยความสะดวกให้ผู้เรียนมีการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านกิจกรรมต่าง ๆ โดยใช้เทคโนโลยีที่หลากหลายเพื่อให้เกิดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด [3]
ดังนั้น บทบาทของครูผู้สอนจึงเปลี่ยนแปลงไปจากอดีตที่เดิมครูจะเป็นผู้ถือครองความรู้แล้วส่งผ่านความรู้ให้ผู้เรียน แต่ในปัจจุบันครูจะทำหน้าที่เป็น Facilitator ในการสร้างกระบวนการเรียนโดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยให้ผู้เรียนก้าวผ่านข้อจำกัดแบบเดิมในการเรียนรู้ เช่น การศึกษาเกี่ยวกับดาราศาสตร์ในอดีต ผู้เรียนอาจจะต้องเรียนจากท้องฟ้าตอนกลางคืน หรือเดินทางไปดูที่ท้องฟ้าจำลองแต่ในปัจจุบันมีแอพพลิเคชั่นที่สามารถจำลองตำแหน่งของดวงดาวและจับตำแหน่งของผู้เรียนซึ่งทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้พิกัดของดวงดาวได้แม้ในเวลากลางวัน เป็นต้น ซึ่งการเรียนรู้ผ่านเทคโนโลยีนี้ ไม่ได้จำกัดแค่การเรียนรู้เท่านั้น แต่ Smart Classroom ยังสามารถถูกออกแบบได้ตั้งแต่การสร้างการโต้ตอบระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน การมอบหมายงาน การตรวจงาน และการประเมินผลการเรียนรู้ผ่านระบบออนไลน์อีกด้วย [4]
Smart Classroom มีมิติที่สำคัญ 5 ด้านคือ [2]
1. S: Showing มิติของความสามารถในการนำเสนอข้อมูลสารสนเทศผ่านอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น คอมพิวเตอร์ หรือ Tablet เป็นต้น
2. M: Manageable มิติด้านความสามารถในเชิงบริหารจัดการด้านสื่อ อุปกรณ์ รวมถึงสภาพแวดล้อมภายในห้องเรียน
3. A: Accessible มิติด้านความสามารถในการเข้าถึงแหล่งข้อมูลทางการเรียนรู้ผ่านช่องทางออนไลน์ เช่น e-book ประกอบการเรียน
4. R: Real-time interactive มิติเชิงปฏิสัมพันธ์ในการสร้างประสบการณ์ผ่านเทคโนโลยีภายในห้องเรียน
5. Testing มิติด้านการทดสอบ เป็นการตรวจสอบข้อมูลเชิงคุณภาพของผู้เรียน เช่น ความเข้าใจ การคิดวิเคราะห์ เป็นต้น
นอกจาก Smart Classroom จะเป็นการผสมผสานระหว่างเทคโนโลยีและอุปกรณ์ต่าง ๆ แล้ว ยังมีองค์ประกอบอื่น ๆ ที่สำคัญอีกเช่นกัน [5]
1. ผู้สอนที่ทำหน้าที่สนับสนุนการเรียนรู้
2. ผู้เรียนที่ทำหน้าที่สร้างการเรียนรู้ด้วยตนเอง
3. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)
4. การใช้ชุดเครื่องมือดิจิทัล เช่น กระดานอัจฉริยะ, Smart board, Projector, Interactive Whiteboard, คอมพิวเตอร์, และ Tablet เป็นต้น
Smart Classroom การเรียนรู้และสร้างประสบการณ์ร่วมกัน
จากนิยาม ความสำคัญ และองค์ประกอบของ Smart Classroom ที่ได้กล่าวไปแล้วนั้น การใช้ประโยชน์จาก Smart Classroom ยังมีข้อดีที่เกิดขึ้นทั้งต่อผู้สอนและผู้เรียนอีกหลายประการ ดังนี้ [3]
1. เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ร่วมกัน (Sharing Knowledge) การแลกเปลี่ยนความรู้กันนี้จะเกิดทั้งกับผู้สอนและผู้เรียน โดยการกำหนดโจทย์แล้วให้ผู้เรียนหาคำตอบร่วมกันในการทำกิจกรรมร่วมกัน ซึ่งผู้สอนก็จะเกิดการเรียนรู้ไปพร้อม ๆ กับผู้เรียนด้วย
2. เกิดการแลกเปลี่ยนในเชิงทักษะความสามารถ (Sharing Ability) การเรียนแบบร่วมมือกันจะทำให้ผู้เรียนแต่ละคนใช้ความสามารถที่ตัวเองถนัดได้อย่างเต็มที่ เช่น ความคิดสร้างสรรค์ ภาษา
การคำนวณ เป็นต้น
3. เสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์ (Mediation) ในชั้นเรียนผู้สอนจะเป็นผู้สร้างสถานการณ์ทางการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน โดยกระตุ้นให้ผู้เรียนมีกระบวนการคิด วิเคราะห์ และสามารถเชื่อมโยงสิ่งต่าง ๆ ได้แบบการบูรณาการ
4. สนองต่อการเรียนรู้ที่ผู้เรียนมีความแตกต่างกัน (Heterogeneity) ความแตกต่างระหว่างบุคคลจะทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์กันภายในกลุ่ม ผู้เรียนจะได้เรียนรู้จากหลากหลายประสบการณ์
เมื่อการศึกษาไทยมาถึงจุดที่ความรู้ไม่ใช่เกิดจากการถ่ายทอดจากผู้สอนแต่เพียงผู้เดียว แต่เกิดจากการเรียนรู้ร่วมกันทั้งระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน และระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน ซึ่งสิ่งที่สำคัญในการถ่ายทอดความรู้และสร้างประสบการณ์ร่วมกันคือ “เทคโนโลยี” ที่มาสนับสนุนในการสร้างทางเดินไปสู่การศึกษาในยุคดิจิทัลที่ผู้เรียนและผู้สอนจะมีส่วนร่วมในการสร้างองค์ความรู้ร่วมกัน
NT เทคโนโลยีที่อยู่คู่กับการศึกษา
NT รัฐวิสาหกิจด้านการสื่อสารและโทรคมนาพร้อมเป็นอีกหนึ่งแรงในการสนับสนุนการศึกษาไทยให้ก้าวไกลด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อตอบโจทย์ห้องเรียนยุคใหม่ “Smart Classroom” และส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนและผู้สอนอย่างไร้ขีดจำกัดผ่านผลิตภัณฑ์และบริการที่มีประสิทธิภาพ ได้แก่
NT SMS-RFID
ระบบบริหารจัดการข้อมูลภายในสถานศึกษาผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการข้อมูลด้านต่าง ๆ แบบครบวงจร มีรูปแบบการใช้งานง่าย ข้อมูลถูกต้อง ฉับไวแบบเรียลไทม์ ช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างโรงเรียน ครู และผู้ปกครอง ผ่านช่องทางทางการสื่อสารได้แก่ Application และ SMS บริการนี้เหมาะกับโรงเรียนประถมและโรงเรียนมัธยมที่เน้นเรื่องความปลอดภัยของนักเรียนและของข้อมูลต่าง ๆ
NT Smart in Building Wi-Fi Solution
เป็นการวางระบบอินเทอร์เน็ตแบบไร้สายสำหรับภายในอาคาร พร้อมการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญตาม พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์มาตรา 26 ว่าด้วยองค์กร หรือร้านต่าง ๆ ที่ให้บริการ Wi-Fi ต้องเก็บข้อมูล Log file เป็นเวลา 90 วัน วางระบบอุปกรณ์กระจายสัญญาณระดับ Telco Grade กระจายสัญญาณได้ดี แม้ใช้งานพร้อมกันหลาย User มีหน้า Log-in มาตรฐาน ไม่ต้องกังวลเรื่องการออกแบบ รวมถึงบริการด้านบริหารจัดการข้อมูลตามเงื่อนไข พ.ร.บ. และรับผิดชอบประสานงานเจ้าหน้าที่เมื่อมีการละเมิด ดูแลตลอดการใช้งาน หากอุปกรณ์มีปัญหาสามารถเปลี่ยนได้ทันทีโดยไม่มีค่าใช้จ่าย
NT Netlog
เป็นระบบที่สามารถลดค่าใช้จ่ายของสถานศึกษาในการจัดหาระบบ Log โดยไม่ต้องลงทุนจัดหาระบบเพื่อการจัดเก็บ Log File รวมทั้งมีผู้เชี่ยวชาญช่วยวิเคราะห์ข้อมูล (Log File Analysis) เพื่อหาหลักฐานเชื่อมโยงผู้กระทำผิดได้อีกด้วย รวมทั้งมีเจ้าหน้าที่ดูแลการเก็บข้อมูลให้อย่างครบถ้วนและถูกต้องใน Log File ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2560 เช่น ข้อมูลหมายเลขโทรศัพท์ที่ใช้ติดต่อสื่อสารโดยตรงทั้งการโทรออก รับสาย หรือใช้เพื่อโอนสาย, หมายเลขไอพีแอดเดรส (IP Address), ชื่อ ที่อยู่ของผู้ใช้บริการหรือผู้ใช้งานที่ลงทะเบียน, วันที่ เวลาเริ่มต้น และเวลาสิ้นสุดที่ใช้บริการนั้นๆ, ชื่อที่ระบุตัวตนผู้ใช้ (User ID), และ อีเมลแอดเดรส (E-mail Address) ทั้งของผู้รับและผู้ส่ง เป็นต้น
หากต้องการคำแนะนำเบื้องต้นหรือมีข้อสงสัย รวมถึงต้องการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ สามารถติดต่อสอบถามผ่านช่างทาง Facebook Page : NT shop กรุงเทพฯ และปริมณฑล หน้าเว็บไซต์ https://nt-metro-service.com/ หรือ Line@ : @ntsmesolutionbkk
แหล่งอ้างอิง
[1] https://www.ignitethailand.org/content/4756/ignite
[2] https://bit.ly/3hUIu1J
[3] https://www.southeast.ac.th/research/file/BN9BzlXOJhpco2DYqCcQ.pdf
[4] https://www.eef.or.th/creative-classroom-11-12-20/
[5] https://bit.ly/3i7CHWC
